قبلا به اين مطلب اشاره شد كه دو ركن معنوي خانواده را كه حافظ دو ركن فيزيكي آن هستند ، محبت و گذشت تشكيل مي دهد. دو ركن محبت و گذشت اساس اصلي خانواده مي باشد ، به همين جهت خانواده در صورتي اهداف سه گانه ازدواج را تامين ميكند كه اين دو ركن استوار باشد. اگر در خانواده محبت و گذشت باشد آرامش و آسايش هم خواهد بود و در سايه آن پاكدامني و تربيت فرزند نيز حاصل خواهد شد ، زيرا آرامش خاطر كه قرآن كريم مطرح مي كند از محبت و گذشت سرچشمه مي گيرد و به همين دليل پس از بيان هدف و غرض ازدواج كه حصول آرامش است « لتسكنوا اليها » فورا سخن از محبت و گذشت به ميان مي آيد: « و جعل بينكم موده و رحمه » لذا خانواده اي كه از محبت و عفو بر خو ردار نباشد ، از آرامش هم بهره اي نخواهد داشت ، و هرگز موفق به تامين عفت و پاكدامني و تربيت فرزند هم نخواهد شد ، زيرا در خانواده اي كه مملو از خشونت و نزاع و اظطراب است ، تربيت فرزند ممكن نيست.

بدين سبب قرآن و روايات تاكيد فراوان در تعميق و تحكيم محبت دارند و سعي و تلاش دارند كه رابطه ي بين دو همسر هر چه بيشتر صميمي باشد تا پايه هاي انس و الفت و محبت مستحكم شود و از هر عاملي كه موجب دلسردي و اختلاف است ، پرهيز مي دهند .

قرآن كريم علاقه و محبت را از دو طرف مي داند ، يعني همانطور كه زن بايد نسبت به شوهر خود محبت بورزد ، مرد نيز بايد نسبت به همسرش محبت و عشق داشته باشد.

قرآن كريم مي فرمايد : « وجعل بينكم موده » محبت بين دو طرف قرار داده شده و در روايات هم محبت مرد به همسر و هم محبت زن به شوهر خود تاكيد شده و محبت به همسر نشانه ايمان و افزايش ايمان به حساب آمده است : « ما اظن رجلا يزداد في الايمان دالا ازداد حبا للنساء » امام صادق ( ع ) مي فرمايد : ازدياد ايمان موجب افزايش محبت به همسر مي شود و در روايات محبت زياد به همسر يكي از اصول اخلاقي انبياء به شمار آمده : « حب النساء من اخلاق الانبياء » و يكي از ويژگيهاي همسر شايسته مودت ومحبت شديد او به شوهر عنوان گرديده است : « خير نسائكم الولود و الولود والعفيفه » بهترين زنان، زنان بارور و علاقه مند به شوهر و پاكدامن هستند . به لحاظ اهميت محبت و رحمت است كه محبت و انس دو همسر از نشانه ها و آيات الهي به شمار آمده كه در ذيل آيه شريفه مي فرمايد : « ان في ذلك للآيات لقوم يتفكرون » .

اين محبت آنچنان از عمق و ويژگي خاص برخوردار است كه هيچ چيزجايگزين آن نمي شود ، چنانكه از رسول الله ( صلي الله عليه و آله و سلم ) نقل شده : ما يعدل الزوج عند المراه شئي » هيچ چيز جاي محبت شوهر را نمي گيرد كه البته در طرف مرد هم هيچ چيز جاي انس و الفت با همسر را نمي گيرد .

به دليل همين نقش كليدي و مهم محبت است كه در اخلاق خانواده به عواملي كه موجب تعميق محبت مي شود مانند : اظهار محبت ، احترام متقابل ، حسن معاشرت و ... ترغيب و از عواملي كه باعث دلسردي در خانواده است پرهيز داده شده است كه رعايت اين دو شيوه ، باعث حفظ و حراست مودت است كه بايد بين دو همسر تحقق يابد.